1 Wyspy Galapagos

Liczba turystów odwiedzających wyspy rośnie co roku o 12 procent. Coraz więcej hoteli, restauracji i pojazdów mechanicznych odziera ten niegdyś izolowany archipelag z jego naturalnego piękna. Na wyspy przemycane są różne zwierzęta, które podejmują rywalizację z lokalną fauną w poszukiwaniu żywności. Statki wycieczkowe, na których docierają tu szczury, też mają swój udział w degradacji środowiska naturalnego.

Galapagos to 19 wysp i 40 wysepek wulkanicznych, położonych około 960 km na zachód od wybrzeży Ekwadoru. Ponad trzy czwarte gadów i ptaków lądowych występujących na wyspach to gatunki endemiczne.

Wyspy Galapagos i otaczające je wody są domem dla blisko dziewięciu tysięcy gatunków.

Zagrożenie: degradacja ekosystemu; Ile czasu zostało: nie wiadomo; Przyczyny: masowa turystyka

2 Malediwy

Najniżej położony kraj na świecie – 80 procent z 1,2 tys. wysp wyrasta nie więcej niż na metr ponad poziom morza. Problem jest na tyle poważny, że w 2008 r. prezydent Malediwów zapowiedział plan kupowania ziemi w innych państwach dla obywateli, którzy będą musieli opuścić wyspy w związku z podnoszeniem się poziomu oceanu. 90 proc. rafy koralowej dotknął proces tzw. bielenia.

Zagrożenie: zatopienie; Ile czasu zostało: mniej niż 100 lat

Przyczyny: rosnący poziom wód w oceanie; bielenie rafy koralowej

3 Wielka rafa koralowa

Wzrost temperatury wód oceanu i ich zakwaszenia, zanieczyszczenie środowiska oraz cyklony nieustannie niszczą rafę i wywołały już jej masowe bielenie. Szacuje się, że do 2030 r. przestanie istnieć 60 proc. światowej rafy koralowej.

Wielka Rafa Koralowa to jedyna żywa „istota” na Ziemi, którą widać z kosmosu. Obejmuje powierzchnię 347,8 tys. kmkw. – to trochę więcej niż powierzchnia Polski. Występuje w niej 350 gatunków koralowców.

Składa się z ponad trzech tysięcy pojedynczych systemów raf lub wysepek zbudowanych z piasku i koralowca.

Agenda rządu Australii do spraw ograniczenia emisji gazów cieplarnianych szacuje, że do 2070 r. temperatura oceanu może wzrosnąć nawet o 6 st. Celsjusza.

Zagrożenie: bielenie koralowca

Ile czasu zostało: mniej niż 100 lat

Przyczyny: zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie wód, zakwaszenie wód oceanów

4 Wenecja

Wenecja tonie od dawna, ale podnoszenie się poziomu wód w morzach sprawia, że w ostatnim czasie sytuacja stała się dramatyczna. Z każdym rokiem rośnie częstotliwość powodzi, są one też coraz bardziej dotkliwe. Plac św. Marka był pod wodą w 1900 r. mniej niż 10 razy, w 1980 r. – 40 razy, w 2000 r. – ponad 60 razy.

W ciągu ostatnich 100 lat poziom wody w Wenecji podniósł się o blisko 23 cm.

Laguna, na której leży miasto, osuwa się w tempie 1–1,5 mm rocznie. Jednocześnie poziom wody podnosi się o 4–6 mm na rok.

Zagrożenie: zatopienie; Ile czasu zostało: mniej niż 70 lat; Przyczyny: rosnący poziom wód w morzach

5 Morze Martwe

W ciągu ostatnich 40 lat to słone jezioro skurczyło się o jedną trzecią, a jego poziom obniżył się o 25 m. Restauracje i ośrodki wypoczynkowe, które znajdowały się nad Morzem Martwym, są dziś niemal 1,5 km od brzegu. W Izraelu i sąsiednich krajach rośnie zużycie wody, przez co rzeka Jordan, jedyne źródło wody dla Morza Martwego, przynosi jej coraz mniej. Jeśli nic się nie zmieni, w ciągu 50 lat Morze Martwe może przestać istnieć.

Najbardziej zasolony zbiornik wody na Ziemi – 33,7 proc. zasolenia. Woda w nim jest 10 razy bardziej słona niż w oceanach. Gęstość Morza Martwego, która wynosi 1350 kg na msześc., sprawia, że w tym akwenie człowiek swobodnie unosi się na powierzchni.

Najniżej położone miejsce na Ziemi – 418 m poniżej poziomu morza.

Zagrożenie: ubytek wody; Ile czasu zostało: mniej niż 50 lat; Przyczyny: mniej wody dostarczanej przez Jordan

6 Lodowce w Alpach

Lodowce alpejskie tracą lód z powodu globalnego ocieplenia. Szacuje się, że do 2050 r. mogą w ogóle przestać istnieć. Wynika to z gwałtownego wzrostu temperatury. Od lat 80. XIX w. rosła ona dwa razy szybciej niż średnia globalna. W każdej kolejnej dekadzie będzie rosnąć o 0,4 st. Celsjusza.

Od lat 80. XX w. alpejskie lodowce skurczyły się o 20 procent.

Zagrożenie: topnienie lodu

Ile czasu zostało: 40 lat

Przyczyny: globalne ocieplenie

7 Madagaskar

Jeśli nie podejmie się żadnych działań na rzecz ratowania czwartej pod względem wielkości wyspy świata, w ciągu 35 lat przestaną istnieć lasy Madagaskaru wraz z ich unikalnymi mieszkańcami, jak lemury. Największym zagrożeniem dla ekosystemu są wyrąb lasów, wypalanie terenów pod zakładanie plantacji i kłusownictwo. Ponad 80 proc. flory i fauny Madagaskaru to gatunki endemiczne. Na Madagaskarze żyje 20 gatunków lemurów.

Blisko 52 tysiące z pierwotnych 311 tys. kmkw. lasu już nie istnieje. Zasoby zwierzyny koncentrują się na zaledwie pięciu procentach powierzchni wyspy.

Zagrożenie: zagłada lasu

Ile czasu zostało: mniej niż 35 lat; Przyczyny: wyrąb lasu, wypalanie pod uprawy, kłusownictwo

8 Dorzecze Konga

Według ONZ do 2040 r. może zniknąć do dwóch trzecich lasu równikowego, jeśli nie podejmie się bardziej skutecznych działań. Ponad 40 mln ha dżungli co roku ulega zniszczeniu na skutek oddziaływania przemysłu wydobywczego, nielegalnego wyrębu, rolnictwa, pasterstwa i działań partyzanckich.

Drugi na świecie pod względem wielkości las równikowy (po dżungli amazońskiej), o powierzchni ponad 3,3 mln kmkw. Dorzecze Konga obejmuje siedem państw: Burundi, Rwandę, Angolę, Kamerun, Republikę Środkowoafrykańską, Demokratyczną Republikę Konga i Kongo.

Wiecznie zielone lasy produkują 40 proc. tlenu na świecie.

Dwie trzecie lasu ulegnie zagładzie do 2040 r.

Zagrożenie: degradacja lasu tropikalnego

Ile czasu zostało: mniej niż 25 lat

Przyczyny: kopalnictwo, nielegalny wyrąb, rolnictwo, pasterstwo, działalność partyzancka

9 Park Narodowy Glacier

Sto lat temu na terenie tego parku narodowego w pn.-zach. Montanie było 150 lodowców. Do 2005 r. zachowało się tylko 27, a do 2030 r. (o ile nie jeszcze wcześniej) nie będzie już żadnego. W razie roztopienia się lodowców brak zimnej wody spowoduje drastyczną zmianę ekosystemu.

Na obszarze tym znajduje się 200 wodospadów, a z 712 jezior dotychczas nadano nazwy tylko 131.

W Parku Narodowym Glacier żyje 260 gatunków ptaków i 62 gatunki ssaków; zidentyfikowano też 1132 gatunki roślin.

Zagrożenie: zniknięcie lodowców

Ile czasu zostało: mniej niż 20 lat

Przyczyny: globalne ocieplenie

10 Tadź Mahal

Tłumy zwiedzających oraz zanieczyszczenie powietrza, które powoduje niszczenie białej kamiennej fasady, sprawiają, że indyjscy urzędnicy rozważają zamknięcie tego XVII-wiecznego mauzoleum. Być może już wkrótce niezwykłą symetrię budowli zwieńczonej wspaniałą kopułą będzie można podziwiać wyłącznie z zewnątrz.

Główna kopuła, wykonana z marmuru, ma 35 m wysokości.

Budowa mauzoleum zaczęła się w 1632 r., trwała 21 lat. Ponad 20 tys. robotników, tysiąc słoni użyto do transportu materiałów potrzebnych do zbudowania Tadź Mahal.

Co roku mauzoleum zwiedza 3–4 mln turystów, w tym ponad 200 tys. spoza Indii.

Zagrożenie: zamknięcie dla publiczności; Ile czasu zostało: pięć lat

Przyczyny: zanieczyszczenie powietrza i masowa turystyka

Daily Infographic